بورس یا فارکس ؟
بازار فارکس ( foreign exchange market ) بزرگترین بازار مالی دنیاست ،که در زمان نوشتن این مقاله حجم معاملات روزانه آن بیش از ۴.۵ تریلیون دلار است. بسیاری از معامله‌گران به دلیل این حجم بالای پول در گردش و قدرت نقدشوندگی بسیار بالای فارکس، ساعات معاملاتی طولانی و امکان استفاده از اهرم معاملاتی بالا جذب آن میشوند.
در سمت دیگر، در بازار سهام شرکت‌هایی با پایداری بالا وجود دارند که می‌توانند در شرایطی که اقتصاد چالش‌برانگیز می‌شود به فعالیت خود ادامه دهند و بسیاری از آنها به سهامداران‌شان سود نقدی پرداخت کرده‌اند..
بورس در مقایسه با فارکس و حتی بازار آتی، معمولا نوسانات کمتری دارد و اغلب از آن به عنوان یک سرمایه‌گذاری باپتانسیل رشد مداوم، جهت افزایش ارزش پرتفوی سرمایه‌گذاران استفاده می‌شود.
در این مقاله سعی میکنیم این دو بازار بزرگ را از جهات مختلف با هم مقایسه کنیم. تا شما ، متناسب با روحیه ، علاقه و مهارتتون یکی از این بازار ها رو انتخاب کنید.
نوسانات (Volatility)
منظور از نوسانات قیمتی، بالا و پایین شدن قیمت‌ها در کوتاه مدت است. در حالیکه برخی معامله‌گران مخصوصا نوسان‌گیران از بالا و پایین شدن قیمت‌ها در زمان‌های کوتاه برای کسب سود استفاده میکنند، سرمایه‌گذاران با موقعیت هایی که نوسانات و ریسک کمتری داشته باشد راحت‌تر هستند.
به همین دلیل نوسان‌گیران و افرادی که به بازارهای با سرعت و ریسک بالا علاقه مند هستند بیشتر به سمت فارکس جذب میشوند، اما سرمایه‌گذارانی که به استراتژی “خرید و نگهداری” اعتقاد دارند، پایداری بیشتر و بورس را انتخاب میکنند.
اهرم (leverage)
اهرم یکی دیگر از ملاحظات است. در بورس تهران هیچ اهرمی برای معاملات سهام در نظر گرفته نمی‌شود و شما به همان میزانی که سرمایه دارید ، میتوانید سهام بخرید اما در بازار فارکس شما میتوانید اهرم قابل ملاحظه ای تا 1به 500 استفاده کنید.
مثلا فرض کنید سرمایه اولیه شما ۱۰۰۰$ باشد
کارگزاران فارکس معمولا ضرایب اهرمی ۱:۱۰۰ یا 1:200 ارائه میکنند . پس با فرض اینکه بروکر ضریب 1 به 100 به حساب شما اختصاص داده شما قادر خواهید بود تا سقف ۱۰۰,۰۰۰$ (سرمایه اولیه × ضریب اهرمی) به خرید و فروش جفت ارز ها و معامله بپردازید. البته شما مجبور نیستید از کل این سرمایه اعتباری استفاده کنید و هر مقداری که علاقمند باشید در معاملات خود بکار می‌گیرید. (چون سرمایه واقعی شما ۱۰۰۰$ است).
اما این اهرم الزاما هم چیز خوبی نیست. با وجود اینکه می‌توان با استفاده از اهرم، با مقدار کمی سرمایه، معاملات بزرگتری انجام داد (حساب‌های معاملاتی فارکس حتی با مقادیری مانند ۱۰۰ دلار و پایین‌تر هم قابل بازگشایی است) اما این اهرم می‌تواند به راحتی کلیه موجودی حساب شما در معرض ریسک قرار دهد.
ساعات معاملات
تفاوت عمده دیگر بورس با فارکس در ساعات معاملاتی آن است. ساعات باز بودن بورس سهام محدود است (در بورس تهران از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه است اما بازار فارکس بصورت 24 ساعته و شبانه روزی در 5 روز هفته در هر لحظه از زمان و از هرجای دنیا می‌توان در آن به معامله پرداخت. فارکس شب و روز ندارد..
ساختار غیرمتمرکز بازار فارکس پویایی خاصی به این بازار داده و باعث شده است که از روز دوشنبه تا جمعه ۲۴ ساعت شبانه روز امکان تبادلات ارز و کالا وجود داشته باشد. حجم تبادلات در زمان‌های مختلف بستگی به ساعت کاری کشورهای مشارکت‌کننده در فارکس دارد. پس از اینکه استراتژی مورد نظر و مطابق با اخلاقیات خود را یافتید می‌بایست ساعات کاری مناسب برای خود را پیدا کنید.
اولین نکته اینکه باید بدانیم قرار نیست شما از نوسان قیمت‌ها در تمام بازارها استفاده کنید. در هر بازار شاید قیمت‌ها صدها پیپ بالا و پایین بروند و هیچ وقت نمی‌توان از تمام این نوسانات استفاده کرد.
بازار دوجهته
فارکس برخلاف بورس تهران یک بازار دو جهته است. یعنی هر جفت ارز یا هر ابزار مالی دیگر قابل معامله را نیز دارد ؛ مانند طلا یا نقره.
قابلیت خرید و قابلیت فروش
شما میتوانید از رشد یا کاهش قیمت ها کسب سود کنید .
میتوانید از ریزش یا نزول قیمت ها طبق قاعده سفته بازی کسب سود کنید . در حالت کلی شما در فارکس میتوانید فروشنده یک دارایی باشید که از قبل آن دارایی را نداشتید ؛اما در برابر معامله فروش خود با مارجین خود متعهد هستید.
تحلیل ساختاری سفته بازی را میتوانید در آموزش های مقدماتی ایران تکنیکال دنبال کنید و
بورس تهران که یک بازار یک‌جهته است فقط میتوانید سهام را بخرید و سپس آنرا بفروشید، امکان فروش سهم قبل از اینکه آنرا داشته باشید میسر نیست.
مالکیت
در فارکس خرید یا فروش هر جفت ارز به معنی تصاحب مجازی آن در زمان مورد نظر می‌باشد و جنس واقعی جابجا نمی‌شود. یعنی موقع خرید یا فروش هر ابزار مالی (برخلاف بورس که تصاحب سهام خریداری شده واقعی است) شما فقط با قرارداد بستن معامله (پزیشن) صاحب قراردادی آن ابزار مالی هستید.
در بورس شما با خرید سهام یک شرکت، بخشی از مالکیت و سودآوری آن شرکت را بصورتی قانونی از آن خود میکنید و حتی اگر میزان سهام به حدی باشد که جز سهامداران عمده شرکت باشید میتوانید در تصمیم‌گیری‌های اساسی شرکت کنید.
امکان تعیین حد سود و ضرر و درخواست های معاملاتی
در بازار فارکس ،بدلیل نقدینگی و نقد شوندگی بالا ،کارگزار این امکان را به شما میدهد که برای معاملات خود حد ضرر و حد سود تعریف کنید تا در درصورت رسیدن قیمت به حد ها معامله اتوماتیک توسط کارگزار با سود یا زیان مشخص بسته شود . در بازار بورس متاسفانه این قابلیت وجود ندارد و شما برای بستن معاملات با سود یا ضرر باید بصورت دستی اقدام کنید و در فروش قرار بگیرید.
قرار دادن اردر ها و درخواست های خرید و فروش در فارکس ویژگی دیگریست که در بورس تهران وجود ندارد .به این معنی که شما در ناحیه مشخص درخواست خرید یا فروش تعریف میکنید ،در صورت رسیدن قیمت با ناحیه مشخص شده کارگزار اتوماتیک برای شما میخرد یا میفروشد.
ریسک‌های فارکس
برخی از ریسک‌های موجود برای معامله گران دز بازار فارکس را در زیر برای شما شرح می‌دهیم.
به طور کلی در هر نوعی از تجارت میزان مشخصی از ریسک‌های منتظره و غیر منتظره وجود دارد، اما بهتر است بدانیم که ریسک معاملات ارز در بازار فارکس بسیار بالا می‌باشد، بنابراین لازم است تا قبل از هر سرمایه‌گذاری ابتدا از خطرات و نوع آنها مطلع گردید.
1-جهت نوسانات بازار می‌تواند دقیقا بر خلاف آنچه شما پیش‌بینی نموده اید پیش رود، علاوه بر اینکه بازار فارکس یک بازار با نوسانات شدید و سریع می‌باشد..
2-چنانچه سرمایه اولیه شما در این بازار پایین باشد و از ریسک بالائی در معاملات خود استفاده کنید، امکان دارد ظرف چند روز سرمایه خود را از دست بدهید و یا بعد چند روز به سرمایه هنگفتی برسید.
3-این احتمال نیز وجود دارد که کارگزار فارکس طرف قرارداد شما دچار مشکل شده و یا ورشکست شود، بنابراین بایستی در انتخاب کارگزار دقت فراوانی را بخرج دهید. برای حصول به این اطمینان می‌توان از اشخاص مطلع و فعال در این بخش تحقیق نموده و یا اینکه حداقل از وجود بیمه اصل سرمایه خود توسط کارگزار فارکس اطلاع حاصل کنید. جهت کسب اطلاعات کلی در رابطه با کارگزار های حاضر به همکاری با ایرانیان در وبسایت ایران تکنیکال میتوانید کسب اطلاعات کنید.
4-سیستم‌های سخت افزاری معاملات شما یا همان رایانه شخصی ممکن است مختل گردد، بنابراین در چنین شرایطی میوانید دچار ضرر شوید، البته در صورتیکه از حد ضرر استفاده نکرده باشید.
5-یک مثل قدیمی انگلیسی می‌گوید ( هیچگاه بر روی مزرعه خود شرط نبندید ). این بدین معناست که شما فقط جایز هستید از سود ناشی از فعالیت‌های اقتصادی دیگر خود یا نهایتا از پولی که به صورت غیرفعال رها شده، برای معاملات در بازار فارکس یا بورس استفاده کنید که در صورت از بین رفتن آن سرمایه، زندگی عادی شما دچار مشکل نشود.
نتیجه‌گیری
فعالیت در بازار فارکس نیاز به مهارت و اطلاعات بسیار بالایی دارد و با توجه به ریسک و نوسانات بالا، فقط مناسب افرادی است که آموزش‌های حرفه‌ای را دیده باشند و به منابع خوبی دسترسی داشته باشند.
فعالیت در بازار جهانی فارکس به خودی خود بد نیست، بلکه نحوه رفتار و عمل بسیاری از معامله‌گران ایرانی باعث شده تا افراد زیادی در این بازار زیان‌های هنگفت کنند. به همین خاطر برای فعالیت در فارکس مجازات در نظر گرفته شده و غیرقانونی اعلام شده است. امیدوارم با بررسی و تحقیق، روش درست را انتخاب کنید و همیشه در نظر داشته باشید که نگهداری اصل سرمایه، از همه چیز مهمتر است و نباید صرفا به دلیل اینکه خودتان را شخصی ریسک‌پذیر می‌بینید، با انجام رفتار غیرعقلانی در بازارهای مالی سرمایه‌تان را به خطر بیندازید.
ایران تکنیکال ؛مرجع و منبع محبوب معامله گری ،در کنار شما در تمام بازار ها خواهد بود …
